Parlamentswahl in Griechenland Mai 2023

2019Parlamentswahl Mai 2023Juni 2023
Endergebnis[1]
 %
50
40
30
20
10
0
40,79
20,07
11,46
7,23
4,45
2,92
2,89
2,63
7,57
Gewinne und Verluste
im Vergleich zu
 %p
   4
   2
   0
  −2
  −4
  −6
  −8
−10
−12
+0,94
−11,46
+3,36
+1,93
+0,75
+2,92
+1,42
−0,81
+0,96
Sitzverteilung
     
Insgesamt 300 Sitze
Stimmzettel in einem Wahllokal, 21. Mai 2023
Wahlurne in einem Wahllokal, 21. Mai 2023

Die Parlamentswahl in Griechenland 2023 fand am 21. Mai 2023 statt.[2]

Die Partei Nea Dimokratia (ND) unter Ministerpräsident Kyriakos Mitsotakis verfehlte knapp die absolute Mehrheit. Mitsotakis erklärte anschließend, er wolle eine „starke“ Regierung führen. Da angesichts des Wahlergebnisses keine Alleinregierung der ND möglich war, erfolgte im Juni 2023 auf Betreiben Mitsotakis' eine Neuwahl zum Parlament.[3]

Wahlsystem

Wahlberechtigt waren alle griechischen Staatsbürger, die im Jahr der Wahl mindestens 17 Jahre alt waren. Formal besteht eine Wahlpflicht,[4] jedoch werden Verstöße, wie in den letzten Jahrzehnten, nicht geahndet.[5]

Für den Einzug in das Parlament besteht seit 1993 eine 3-Prozent-Sperrklausel.[6]

In den letzten beiden Legislaturperioden wurden zuerst von der durch die sozialistische Syriza geführten Regierung, danach von der durch die konservative Nea Dimokratia getragenen Regierung Wahlrechtsreformen vorgeschlagen. Diese Gesetzesvorhaben erlangten zwar stets eine einfache, jedoch nie eine Zweidrittelmehrheit im Parlament. Wahlgesetze, die nur mit einfacher Mehrheit beschlossen werden, kommen laut griechischer Verfassung erst nach Ablauf der nächsten Wahlperiode zur Anwendung. Das bedeutet, dass die 2016 beschlossene Wahlrechtsreform, nach der die Mehrheitsprämie von 50 Sitzen abgeschafft wird und alle Sitze proportional verteilt werden, für diese Wahl erstmals gilt.[7]

Bei der darauf folgenden Wahl kommt eine im Januar 2020 beschlossene Wahlrechtsänderung erstmals zur Anwendung, durch die der Bonus für die stärkste Partei in geänderter Form wieder eingeführt wird.[8]

Ausgangslage

Parlamentswahl in Griechenland 2019
 %
40
30
20
10
0
39,9
31,5
8,1
5,3
3,7
3,4
2,9
5,2

Bei der Parlamentswahl 2019 wurde die Mitte-rechts-Partei Nea Dimokratia stärkste Kraft und Kyriakos Mitsotakis somit Ministerpräsident.

Die vorherige Regierungspartei Syriza fiel mit fast vier Prozentpunkten Verlusten auf den zweiten Platz und ist seitdem in der Opposition.

Der Arios Pagos hat zur Wahl 27 Parteien, 8 Bündnisse sowie als Einzelkandidat Stefanos Proitsis zugelassen. Nicht zugelassen wurde die Partei Ethniko Komma-Ellines von Ilias Kasidiaris.[9]

Umfragen

(Quelle[10])

Umfragen
DatumInstitutParteien (%)
NDSYRIZAPASOK/
KINAL
KKEELMeRA25ELLINESEDSonstige
MRB[11]19.05.202336,030,39,56,43,73,61,09,5
Interview[12]18.05.202334,427,99,05,53,54,02,013,7
Euractiv[13]16.05.202333,4532,929,026,024,773,7210,1
Marc[14]13.05.202336,529,510,36,83,73,79,5
Metron Analysis[15]12.05.202336,228,010,37,43,34,41,39,1
Pulse[16]09.05.202336,529,510,57,03,54,51,07,5
35,028,510
Alco[17]08.05.202334,827,79,76,84,13,51,012,4
GPO[18]06.05.202336,930,410,17,03,53,61,76,8
Metron Analysis[19]04.05.202335,427,710,76,63,24,511,9
RASS[20]03.05.202334,427,612,08,34,14,34,44,9
ProRata[21]02.05.202335,030,510,56,53,54,04,06,0
Interview[22]02.05.202335,628,610,86,94,24,43,32,14,1
MRB[23]27.04.202334,128,69,56,33,43,74,61,18,7
Pulse RC[24]25.04.202334,528,2510,757,04,55,254,05,75
Opinion Poll[25]24.04.202336,429,511,25,94,83,73,61,13,8
Metron Analysis[26]22.04.202333,826,910,37,34,95,44,27,2
GPO05.04.202335,630,210,87,14,13,63,11,44,1
Pulse RC03.04.202335,329,911,46,64,24,23,64,8
Interview01.04.202335,029,410,37,54,54,52,21,94,7
RASS31.03.202332,926,913,37,95,65,14,14,2
Marc30.03.202335,129,210,76,54,44,84,21,14,0

(PE: 1,2)

Palmos Analysis30.03.202331,026,010,77,14,84,84,82,48,4
(ANT.: 1,2,
PE-PE: 1,2,
PE: 1,2)
Metron Analysis28.03.202332,526,711,77,15,24,84,77,3
MRB28.03.202333,329,49,56,15,54,84,86,7
(PE-PE: 1,5)
Prorata28.03.202333,930,410,76,54,23,63,67,1
GPO21.03.202335,630,710,87,74,03,72,41,23,9
Alco17.03.202333,028,810,96,94,43,93,91,36,9
Pulse RC15.03.202334,530,311,57,34,23,63,01,24,4
Metron Analysis13.03.202333,726,311,87,65,14,54,66,4
(ANT.: 1,3)
MRB13.03.202333,229,710,96,25,44,74,85,1
(XA: 1,2)
Prorata11.03.202333,730,811,25,94,13,63,07,7
Interview09.03.202333,729,410,86,65,14,21,91,86,5
Marc07.03.202334,729,311,46,64,64,13,51,54,3
GPO06.03.202335,230,611,08,03,63,91,71,74,3
Interview20.02.202336,629,211,05,54,93,71,71,85,6
Opinion17.02.202338,529,611,55,24,62,73,01,33,6
Alco13.02.202336,628,711,26,74,23,12,91,45,2
GPO09.02.202338,129,811,07,23,42,72,41,83,6
Marc08.02.202337,529,011,36,14,23,13,91,43,5
Marc31.01.202337,528,911,26,14,53,23,91,13,6
GPO24.01.202338,130,011,07,23,92,52,11,43,8
MRB24.01.202336,028,912,56,05,23,53,01,23,7
(PE: 1,2)
Pulse RC23.01.202337,229,112,26,44,12,92,91,24,0
(XA: 1,2)
Prorata23.01.202336,730,810,75,34,13,62,46,4
RASS20.01.202334,727,815,76,93,73,53,44,3
Metron Analysis17.01.202336,527,6-12,36,04,43,63,46,2
Interview16.01.202336,028,411,26,75,03,91,71,75,4
Alco13.01.202335,827,812,46,45,13,83,05,7
Opinion13.01.202338,629,311,85,34,73,22,71,33,1
Pulse RC19.12.202237,929,311,55,24,03,42,91,14,7
Interview19.12.202236,727,111,35,65,33,41,71,87,1
GPO15.12.202236,829,511,57,24,52,72,11,64,1
MRB09.12.202233,527,213,36,05,33,43,21,26,8
(PE.: 1,3)
Opinion02.12.202238,118,713,35,34,62,72,91,213,2
RASS02.12.202235,526,715,77,04,33,72,44,7
GPO28.11.202237,229,412,66,53,92,52,11,44,4
Marc27.11.202236,827,613,06,44,73,52,61,24,2
Prorata22.11.202235,929,912,65,44,83,01,86,6
Metron Analysis22.11.202236,526,414,36,14,34,52,35,6
Pulse RC22.11.202236,629,112,65,74,03,42,91,14,6
(ANT.: 1,1)
Interview21.11.202235,728,011,36,75,33,91,41,76,0
Alco18.11.202235,316,813,36,15,73,22,417,2
GPO12.11.202236,629,912,26,84,22,72,01,73,9
MRB03.11.202235,528,012,26,84,23,73,24,0
Marc30.10.202237,427,312,96,05,13,62,51,23,6
Pulse RC30.10.202237,129,812,65,74,02,92,31,74,6
Interview21.10.202235,627,612,07,15,53,31,31,85,8
GPO21.10.202237,629,411,86,34,43,01,85,7
Alco21.10.202235,626,113,06,45,83,62,37,2
MRB21.10.202235,627,413,55,95,23,72,95,8
Palmos Analysis08.10.202236,525,414,17,04,85,02,54,7
Interview30.09.202235,326,211,66,75,63,91,31,97,5
Metron Analysis30.09.202235,825,415,06,35,94,22,61,23,6
Marc30.09.202237,627,613,16,24,73,22,31,14,2
Alco30.09.202235,926,713,66,35,03,72,56,3
MRB22.09.202235,727,213,46,15,04,22,61,34,5
Pulse RC22.09.202237,929,413,05,14,03,42,31,13,8
Pulse RC22.09.202237,928,812,45,64,52,82,31,14,6
Pulse RC22.09.202236,828,713,25,74,02,92,31,14,2
(XA: 1,1)
GPO20.09.202237,228,313,06,44,62,41,91,74,5
Opinion17.09.202238,327,514,15,85,72,72,33,6
Prorata11.09.202235,729,813,16,04,23,02,45,8
MRB07.09.202234,526,714,66,15,44,92,45,4
Metron Analysis01.09.202234,024,915,77,54,24,92,02,04,8
Interview31.08.202235,826,712,85,76,03,91,32,05,8
Marc27.08.202236,426,714,06,15,73,42,01,14,6
GPO27.08.202235,828,713,86,55,52,41,81,44,1
Prorata31.07.202235,631,313,26,34,02,92,36,4
Marc24.07.202237,226,613,66,45,53,22,11,24,2
Opinion18.07.202236,926,613,85,95,62,92,61,34,4
Pulse RC18.07.202236,928,414,26,34,02,82,31,14,0
Interview11.07.202236,026,813,65,55,63,41,41,76,0
Alco11.07.202235,225,714,46,05,93,51,91,36,5
MRB11.07.202234,125,714,25,55,23,62,21,48,1
GPO05.07.202237,827,612,76,65,32,62,25,2
Marc29.06.202237,125,714,66,25,33,32,45,4
Pulse RC09.06.202236,427,315,35,74,52,82,35,7
Kapa Research09.06.202237,628,114,17,24,73,31,43,6
Prorata06.06.202236,029,114,55,84,12,31,76,5
Interview01.06.202235,324,514,56,45,93,31,68,5
Alco01.06.202235,525,814,56,45,24,12,56,3
Matron Analysis26.05.202236,125,715,06,35,23,72,85,2
Marc25.05.202237,025,515,36,65,33,22,34,8
GPO23.05.202237,627,213,86,35,22,72,15,1
MRB22.05.202235,026,114,25,85,53,62,87,0
GPO11.05.202236,126,714,8 56,95,42,82,25,1
Alco05.05.202235,526,115,17,05,73,52,15,0
DATA RC19.04.202236,028,915,06,04,52,01,36,3
Prorata14.04.202235,529,014,25,94,12,42,46,5
Interview06.04.202234,324,316,17,25,63,41,67,6
Opinion04.04.202236,825,915,45,15,73,52,74,9
Pulse RC31.03.202235,426,315,46,34,62,91,77,4
MRB31.03.202234,925,916,45,563,82,64,9
Parlamentswahl 201907.07.201939,931,58,15,33,73,48,1

Verlauf

Ergebnis

Mehrheiten nach Wahlbezirken:
Nea Dimokratia
SYRIZA
ListenStimmenMandate
Anzahl%Anzahl+/-
Nea Dimokratia (ND)
Νέα Δημοκρατία (Ν.Δ.)
2.407.75040,8146–12
Synaspismos Rizospastikis Aristeras - Proodeftiki Symmachia (SYRIZA-PS)
Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς - Προοδευτική Συμμαχία (ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ)
1.184.62120,171–15
PASOK – Kinima Allagis (PASOK – KINAL)
ΠΑΣΟΚ - Κίνημα Αλλαγής (ΠΑ.ΣΟ.Κ - ΚΙΝ.ΑΛ.)
676.16511,541+19
Kommounistiko Komma Elladas (KKE)
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (Κ.Κ.Ε.)
426.6287,226+11
Elliniki Lysi
Ελληνική Λύση
262.4984,416+6
Dimokratiko Patriotiko Kinima - NIKI (NIKI)
Δημοκρατικό Πατριωτικό Κίνημα - ΝΙΚΗ
172.2602,9Neu
Plefsi Eleftherias
Πλεύση Ελευθερίας
170.4242,9±0
MeRA25
ΜέΡΑ25
155.1072,6–9
Symmachia Anatropis
Συμμαχία Ανατροπής
53.3460,9Neu
Ethniki Dimiourgia
Εθνική Δημιουργία
48.0360,8Neu
Enono Symmachia Eleftherias
Ενώνω Συμμαχία Ελευθερίας
37.3050,6Neu
Ikologi Prasini - Prasini Enotita
Οικολόγοι Πράσινοι - Πράσινη Ενότητα
35.2010,6Neu
Kinima 21
Κίνημα 21
34.9140,6Neu
Antikapitalistiki Aristeri Synergasia gia tin Anatropi (ANTARSYA)
Αντικαπιταλιστική Αριστερή Συνεργασία για την Ανατροπή (ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α.)
31.7590,5±0
Pnoi Dimokratias
Πνοή Δημοκρατίας
27.6190,5Neu
Enosi Kendroon (EK)
Ένωση Κεντρώων (Ε.Κ.)
22.4710,4±0
Eleftheri Xana
Ελεύθεροι Ξανά
20.4430,3Neu
Kinima Ftochon Ellados
Κίνημα Φτωχών Ελλάδος
18.4790,3Neu
EAN
ΕΑΝ
15.1740,3Neu
Prasino Kinima
Πράσινο Κίνημα
14.6270,2Neu
Tora Oli Mazi (T.OL.MA.)
Τώρα Όλοι Μαζί (Τ.ΟΛ.ΜΑ)
14.0360,2Neu
Kommounistiko Komma Elladas (marxistiko-leninistiko) (KKE (m-l))
Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας (μαρξιστικό-λενινιστικό) (Κ.Κ.Ε. (μ-λ))
12.7470,2±0
Ellinon Synelefsis
Ελλήνων Συνέλευσις
12.7430,2±0
Sonstige < 0,2 %48.4100,8
Gesamt5.902.763100300
Leere Stimmzettel34.9590,6
Ungültige Stimmzettel123.3182,0
Wähler6.061.04061,8
Wahlberechtigte9.813.595
Quelle: Innenministerium

Siehe auch

Einzelnachweise

  1. https://ekloges.ypes.gr/current/v/home/parties/
  2. Parlamentswahlen in Griechenland finden am 21. Mai statt, sueddeutsche.de, veröffentlicht und abgerufen am 28. März 2023.
  3. zdf.de: Mitsotakis gewinnt − Neuwahlen wahrscheinlich (Memento vom 23. Mai 2023 im Internet Archive)
  4. Constitution of Greece. In: Hellenic Parliament. Abgerufen am 5. November 2011 (englisch): „Article 51, Clause 5: The exercise of the right to vote is compulsory.“
  5. Υποχρεωτική η ψήφος αλλά "παγωμένες" οι κυρώσεις. (deutsch: Voting is mandatory, but penalties "frozen"). In: Eleftherotypia. Archiviert vom Original am 17. Februar 2013; abgerufen am 7. November 2011 (griechisch).
  6. Peter Zervakis: Das politische System Griechenlands. In: Wolfgang Ismayr (Hrsg.): Die politischen Systeme Westeuropas. 3., aktualisierte und überarbeitete Auflage. VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden 2004, ISBN 3-322-97575-4, S. 687–730, hier S. 706 ff, doi:10.1007/978-3-322-97575-1_19.
  7. Financial Times online: Greek leader Alexis Tsipras fails to abolish 50-seat bonus rule
  8. Ekathimerini: Parliament votes to change election law
  9. Άρειος Πάγος: Δεν θα μετέχει στις εκλογές το «Εθνικό Κόμμα Έλληνες» - «Πράσινο φως» στο «ΕΑΝ». In: AMNA, 2. Mai 2023 (griechisch)
  10. Griechenland: Aktuelle Wahltrends & Sonntagsfragen. Abgerufen am 15. April 2022.
  11. Δημοσκόπηση MRB: Προβάδισμα 5 μονάδων για ΝΔ, αποκλείεται να είναι πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ, το κόμμα-έκπληξη. 19. Mai 2023, abgerufen am 20. Mai 2023 (griechisch).
  12. Δημοσκόπηση Interview για την POLITIC: Προβάδισμα ΝΔ με 6,5% σε εξακομματική Βουλή - Εφικτός ο σχηματισμός κυβέρνησης την πρώτη Κυριακή. Abgerufen am 20. Mai 2023 (griechisch).
  13. Greeks brace for post-election uncertainty amid polls row. 16. Mai 2023, abgerufen am 20. Mai 2023 (britisches Englisch).
  14. Δημοσκόπηση MARC για το ΘΕΜΑ: Δώστε μια δεύτερη θητεία στον Μητσοτάκη. 13. Mai 2023, abgerufen am 16. Mai 2023 (griechisch).
  15. Εκλογές 2023 - Δημοσκόπηση Metron Analysis: Στο 8,2% η διαφορά της ΝΔ από τον ΣΥΡΙΖΑ στην εκτίμηση ψήφου. 12. Mai 2023, abgerufen am 16. Mai 2023 (griechisch).
  16. Newsroom: Δημοσκόπηση Pulse: Στο 6,5% η διαφορά της ΝΔ από ΣΥΡΙΖΑ - Τα σενάρια για τις έδρες | ΣΚΑΪ. 9. Mai 2023, abgerufen am 10. Mai 2023 (griechisch).
  17. NEWSROOM IEFIMERIDA.GR: Δημοσκόπηση Alco: Προβάδισμα 6,6 μονάδων της ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ -Δεύτερη ευκαιρία στον Μητσοτάκη, λέει το 37%. 8. Mai 2023, abgerufen am 10. Mai 2023 (griechisch).
  18. Δημοσκόπηση GPO: Θεμέλιο για κυβέρνηση συνεργασίας από 1η κάλπη - Η κατανομή των εδρών. 6. Mai 2023, abgerufen am 10. Mai 2023 (griechisch).
  19. Δημοσκόπηση Metron Analysis: Στο 35,4% η ΝΔ, στο 27,7% ο ΣΥΡΙΖΑ στην εκτίμηση ψήφου. 4. Mai 2023, abgerufen am 10. Mai 2023 (griechisch).
  20. NEWSROOM IEFIMERIDA.GR: Δημοσκόπηση RASS για το iefimerida: Με 5,8 μονάδες μπροστά η ΝΔ -Υπεροχή Μητσοτάκη σε όλα έναντι Τσίπρα. 3. Mai 2023, abgerufen am 10. Mai 2023 (griechisch).
  21. Newsroom: Δημοσκόπηση Prorata: 6 στους 10 θέλουν κυβέρνηση συνεργασίας - Πρωθυπουργός ο αρχηγός του πρώτου κόμματος. Abgerufen am 10. Mai 2023 (griechisch).
  22. Δημοσκόπηση Interview για την POLITIC: Στο 6,3% η διαφορά ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ - «Γαλάζια» αυτοδυναμία τη δεύτερη Κυριακή. Abgerufen am 10. Mai 2023 (griechisch).
  23. NEWSROOM IEFIMERIDA.GR: Δημοσκόπηση MRB: Ανοίγει την ψαλίδα η ΝΔ, στο 5,5% η διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ με αναγωγή -Πού μπορεί να φτάσει. 27. April 2023, abgerufen am 2. Mai 2023 (griechisch).
  24. Newsroom: Δημοσκόπηση ΣΚΑΪ: Με 6,5 μονάδες προηγείται η ΝΔ έναντι του ΣΥΡΙΖΑ | ΣΚΑΪ. 25. April 2023, abgerufen am 2. Mai 2023 (griechisch).
  25. Δημοσκόπηση Opinion Poll για το TheTOC: Πρώτη με διαφορά 6,2% η ΝΔ - Ανακάμπτει από τα Τέμπη, αλλά δύσκολη η αυτοδυναμία. 24. April 2023, abgerufen am 2. Mai 2023 (griechisch).
  26. Εκλογές 2023: Με 6,9% προηγείται η ΝΔ του ΣΥΡΙΖΑ στην εκτίμηση ψήφου σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση της Metron Analysis. 22. April 2023, abgerufen am 2. Mai 2023 (griechisch).